Artykuł
Egzamin zawodowy jest przeprowadzany z zakresu jednej kwalifikacji i umożliwia uzyskanie:
- certyfikatu kwalifikacji zawodowej w zakresie jednej kwalifikacji,
- dyplomu zawodowego - w przypadku uzyskania certyfikatów kwalifikacji zawodowych ze wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie oraz posiadania wykształcenia zasadniczego zawodowego, wykształcenia zasadniczego branżowego, wykształcenia średniego branżowego lub wykształcenia średniego - odpowiednio do wymaganego dla danego zawodu poziomu wykształcenia.
Egzamin zawodowy jest przeprowadzany zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2019 r. i w oparciu o podstawy programowe kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego.
Do egzaminu zawodowego przystępują uczniowie i słuchacze szkół, w których kształcenie jest realizowane zgodnie z podstawami programowymi kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego:
- uczniowie branżowych szkół I stopnia niebędący młodocianymi pracownikami,
- uczniowie branżowych szkół I stopnia będący młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy niebędącego rzemieślnikiem,
- uczniowie techników,
- słuchacze szkół policealnych,
- słuchacze branżowych szkół II stopnia.
Uczniowie i słuchacze są informowani przez dyrektora szkoły o obowiązku przystąpienia do egzaminu zawodowego odpowiednio w danym roku szkolnym lub danym semestrze, nie później niż w terminie 10 dni od dnia rozpoczęcia danego roku szkolnego lub danego semestru.
Przystąpienie ucznia i słuchacza do egzaminu zawodowego we wskazanym przez dyrektora szkoły odpowiednio roku szkolnym lub semestrze jest jednym z warunków uzyskania promocji do następnej klasy, na następny semestr lub ukończenia szkoły.
Do egzaminu zawodowego mogą również przystąpić:
- uczniowie branżowych szkół I stopnia będący młodocianymi pracownikami zatrudnionymi w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy będącego rzemieślnikiem, którzy realizowali podstawę programową kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego;
- absolwenci branżowych szkół I stopnia, branżowych szkół II stopnia, techników i szkół policealnych, którzy realizowali podstawę programową kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego;
- osoby, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy, prowadzony w oparciu o podstawę programową kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego;
- osoby dorosłe, które ukończyły praktyczną naukę zawodu dorosłych lub przyuczenie do pracy dorosłych, o których mowa odpowiednio w art. 53c i art. 53d ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265, ze zm.), jeżeli program przyuczenia do pracy uwzględniał wymagania określone w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego;
- osoby spełniające warunki dopuszczenia do egzaminu eksternistycznego zawodowego określone w przepisach wydanych na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy o systemie oświaty, które złożyły wniosek o dopuszczenie do tego egzaminu po dniu 31 stycznia 2021 roku;
UWAGA!
Dla ucznia branżowej szkoły I stopnia - młodocianego pracownika zatrudnionego w celu przygotowania zawodowego u pracodawcy będącego rzemieślnikiem - warunkiem ukończenia szkoły jest przystąpienie do egzaminu czeladniczego prowadzonego przez komisje izb rzemieślniczych. Rodzaj obowiązkowego egzaminu dla ucznia młodocianego pracownika ustala dyrektor szkoły na podstawie umowy przedkładanej przez ucznia przy przyjęciu do szkoły (lub załącznika do tej umowy).
Egzamin zawodowy składa się z części pisemnej i części praktycznej.
Część pisemna jest przeprowadzana w formie testu pisemnego z wykorzystaniem elektronicznego systemu przeprowadzania egzaminu zawodowego – tj. przy komputerze. Część pisemna trwa 60 minut i przeprowadzana jest w formie testu składającego się z 40 zadań zamkniętych zawierających cztery odpowiedzi do wyboru, z których tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.
Dla osób, które wymagają dostosowania warunków i formy przeprowadzania egzaminu, egzamin może odbyć się z wykorzystaniem arkusza egzaminacyjnego w postaci wydrukowanej.
Część praktyczna egzaminu zawodowego polega na wykonaniu zadania lub zadań egzaminacyjnych, których rezultatem jest wyrób, usługa lub dokumentacja. Część praktyczna trwa nie krócej niż 120 minut i nie dłużej niż 240 minut i jest przeprowadzana w formie testu praktycznego, polegającego na wykonaniu przez zdającego zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym na stanowisku egzaminacyjnym. Czas trwania części praktycznej egzaminu zawodowego dla konkretnej kwalifikacji określony jest w informatorze. Dodatkowo na zapoznanie się z treścią zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu egzaminacyjnym oraz z wyposażeniem stanowiska egzaminacyjnego zdający ma 10 minut, których nie wlicza się do czasu trwania części praktycznej egzaminu zawodowego.
Aby zdać egzamin zawodowy, należy uzyskać:
- z części pisemnej – co najmniej 50% punktów możliwych do uzyskania (czyli minimum 20 punktów), oraz
- z części praktycznej – co najmniej 75% punktów możliwych do uzyskania.
Wynik egzaminu zawodowego ustala i przekazuje komisja okręgowa.
Zdający, który zdał egzamin zawodowy w danym zawodzie, otrzymuje certyfikat kwalifikacji zawodowej, wydany przez komisję okręgową.
Osoba, która posiada certyfikaty kwalifikacji zawodowej potwierdzające wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie oraz posiada odpowiedni poziom wykształcenia, otrzymuje dyplom zawodowy. Do dyplomu zawodowego dołącza się Europass – Suplement do Dyplomu Zawodowego, który stanowi uzupełnienie informacji zawartych w dyplomie i ma za zadanie ułatwić ich lepsze zrozumienie, przede wszystkim przez pracodawców i instytucje zagraniczne.
Dyplomy i suplementy do dyplomów wydają okręgowe komisje egzaminacyjne.
Zdający, który nie zdał egzaminu zawodowego, otrzymuje informację o wynikach.
Laureaci i finaliści turniejów i olimpiad tematycznie związanych z wybranym przedmiotem lub dziedziną wiedzy są zwolnieni z części pisemnej egzaminu zawodowego i na certyfikacie kwalifikacji zawodowej otrzymują z tej części egzaminu najwyższy wynik.
Wykaz turniejów lub olimpiad tematycznych związanych z wybranym przedmiotem lub dziedziną wiedzy, uprawniających do zwolnienia z przystąpienia do części pisemnej egzaminu zawodowego, ogłaszany jest przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w Biuletynie Informacji Publicznej nie później niż na 2 lata przed terminem ich przeprowadzania.


